Vay tiền online không trả có bị phạt hành chính hay phạt tù không? Đây là câu hỏi mà rất nhiều người đang quan tâm trong bối cảnh hình thức vay tiền qua app, qua mạng ngày càng phổ biến. Liệu việc chậm trả hoặc không trả nợ có đơn giản chỉ là “vi phạm dân sự”, hay còn kéo theo những hậu quả pháp lý nghiêm trọng hơn? Bài viết hôm nay của An ninh và Đời sống sẽ giúp bạn hiểu rõ các quy định pháp luật về vấn đề này. Mời quý vị cùng theo dõi, để lại bình luận, chia sẻ và truy cập thường xuyên website để cập nhật kiến thức hữu ích.
Những hậu quả pháp lý khi vay tiền online không trả
Vay tiền online là hình thức hợp đồng dân sự có giá trị pháp lý
Vay tiền online thực chất là một hình thức vay tài sản theo Điều 463 Bộ luật Dân sự năm 2015. Bên cho vay giao tài sản (tiền) cho bên vay, và bên vay có nghĩa vụ hoàn trả đầy đủ cả gốc lẫn lãi đúng thời hạn đã cam kết. Dù quá trình giao kết hợp đồng diễn ra trực tuyến, qua app hoặc mạng xã hội, thì hợp đồng này vẫn có hiệu lực pháp luật.
Quy trình vay qua app thường rất đơn giản: người vay chỉ cần cung cấp thông tin cá nhân, số tài khoản ngân hàng, CMND/CCCD, và đôi khi chấp nhận truy cập danh bạ điện thoại. Sau vài phút xét duyệt, khoản vay sẽ được giải ngân. Tuy nhiên, chính sự nhanh chóng và tiện lợi ấy khiến nhiều người chủ quan, không cân nhắc kỹ khả năng trả nợ, dễ rơi vào tình trạng mất khả năng thanh toán.
Trách nhiệm dân sự: Trả gốc, lãi, lãi chậm và lãi quá hạn
Khi đến hạn mà người vay không thanh toán, hậu quả đầu tiên là trách nhiệm dân sự. Căn cứ Điều 466 Bộ luật Dân sự 2015, người vay buộc phải trả:
- Số tiền gốc;
- Lãi theo thỏa thuận trong hợp đồng;
- Lãi chậm trả (không quá 150% lãi suất đã thỏa thuận);
- Nếu không thỏa thuận lãi suất, thì lãi suất tối đa áp dụng là 20%/năm (theo khoản 2 Điều 468 Bộ luật Dân sự).
Dù vay qua ngân hàng, cá nhân hay qua app, nghĩa vụ trả nợ là bắt buộc. Không trả đúng hạn, người vay không chỉ bị tính thêm lãi mà còn có thể bị kiện ra tòa dân sự để thu hồi nợ.
Xem thêm: Video AI: Veo 3 Và Hiểm Họa Nội Dung Rác Trên Mạng
Có thể bị phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự
Nhắc nợ đúng luật, nhưng không được đe dọa
Theo Thông tư 18/2019/TT-NHNN, bên cho vay có quyền nhắc nợ tối đa 5 lần/ngày, từ 7h đến 21h, qua các hình thức hợp pháp như: điện thoại, email, tin nhắn. Tuy nhiên, hành vi đe dọa, bôi nhọ, nhắn tin cho người thân hay đăng thông tin lên mạng là trái pháp luật. Nếu có hành vi khủng bố tinh thần người vay, bên cho vay có thể bị xử phạt hành chính.
Bị phạt hành chính nếu cố tình không trả dù có khả năng
Theo khoản 1 Điều 15 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, người vay tiền online mà có khả năng trả nhưng cố tình không trả, có hành vi gian dối, lừa đảo… có thể bị phạt tiền từ 2 triệu đến 3 triệu đồng. Đây là bước xử lý đầu tiên trong hành vi vi phạm.
Tuy nhiên, nếu hành vi tiếp tục diễn ra có tổ chức, cố ý chiếm đoạt tài sản, người vay có thể bị xử lý hình sự.
Có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu có dấu hiệu chiếm đoạt tài sản
Điều 175 Bộ luật Hình sự quy định rõ tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”. Những dấu hiệu cấu thành tội phạm gồm:
- Vay tiền thông qua hợp đồng hợp pháp rồi cố tình không trả;
- Vay tiền rồi bỏ trốn để tránh nghĩa vụ;
- Vay tiền và sử dụng vào mục đích bất hợp pháp (cờ bạc, cá độ…) dẫn đến mất khả năng thanh toán.
Tùy theo số tiền chiếm đoạt, mức án như sau:
- Dưới 50 triệu đồng: phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm;
- Từ 50 triệu đến dưới 200 triệu đồng: phạt tù từ 2 đến 7 năm;
- Từ 200 triệu đến dưới 500 triệu đồng: phạt tù từ 5 đến 12 năm;
- Trên 500 triệu đồng: phạt tù từ 12 đến 20 năm.
Ngoài ra, người phạm tội có thể bị phạt tiền bổ sung từ 10 đến 100 triệu đồng, tịch thu tài sản hoặc cấm hành nghề.
Mời các bạn xem video tại Kênh youtube An ninh và Đời sống:
Những sai lầm thường gặp khi vay tiền online
Nghĩ rằng vay online thì không ai kiện được
Một số người lầm tưởng rằng hợp đồng qua mạng, qua app thì không có giá trị. Đây là quan niệm hoàn toàn sai. Pháp luật Việt Nam công nhận giá trị của giao dịch điện tử. Các thông tin như tài khoản ngân hàng, số CMND/CCCD, hợp đồng số, dữ liệu app… đều có thể làm bằng chứng trong các vụ kiện dân sự hoặc tố cáo hình sự.
Nhiều trường hợp đã bị xử lý theo pháp luật, người vay buộc phải trả nợ, thậm chí phải đi tù vì hành vi lạm dụng tín nhiệm.
Vay từ các app tín dụng đen trá hình
Không ít người vì cần tiền gấp nên tìm đến các app vay tiền không rõ nguồn gốc. Những app này thường có lãi suất “cắt cổ”, từ 300% đến 700%/năm, thậm chí cao hơn. Khi người vay không trả, chúng sẽ nhắn tin đe dọa, gọi điện khủng bố, đăng hình ảnh lên mạng xã hội… Đây là thủ đoạn của tín dụng đen – hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng.
Việc sử dụng dịch vụ của các app này không chỉ gây hậu quả tài chính mà còn ảnh hưởng đến danh dự, uy tín và sự an toàn của người vay và người thân.
Cần làm gì khi có nhu cầu vay tiền online?
Chỉ nên vay từ các tổ chức tín dụng hợp pháp
Người dân cần tỉnh táo, chỉ nên vay tiền từ các ngân hàng, tổ chức tài chính có giấy phép hoạt động rõ ràng. Các đơn vị này sẽ có quy trình thẩm định, hợp đồng rõ ràng, lãi suất minh bạch và tuân thủ pháp luật.
Tuyệt đối không nên vay tiền chỉ vì thấy quảng cáo “vay nhanh không cần thế chấp”, hoặc “vay không cần chứng minh thu nhập”. Đó là những chiêu dụ của tín dụng đen.
Đọc kỹ hợp đồng, tính toán khả năng trả nợ
Trước khi vay, hãy dành thời gian đọc kỹ các điều khoản hợp đồng: lãi suất, phí phạt, kỳ hạn trả nợ, điều kiện nhắc nợ. Hãy tự hỏi: “Nếu mất nguồn thu nhập chính thì mình có trả nổi khoản vay này không?” Nếu câu trả lời là không chắc chắn, thì tốt nhất nên cân nhắc lại.
Kết luận: Cần tỉnh táo và tuân thủ pháp luật khi vay tiền online
Vay tiền online không trả đúng hạn không chỉ là vấn đề đạo đức, mà còn có thể bị xử lý về mặt pháp lý. Tùy theo mức độ vi phạm, người vay có thể bị nhắc nợ, phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự. Pháp luật Việt Nam đã quy định rõ ràng để bảo vệ quyền lợi của bên cho vay và đảm bảo tính công bằng trong xã hội.
Vì vậy, hãy là người vay có trách nhiệm, tỉnh táo trước những quyết định tài chính quan trọng. Nếu có khó khăn, hãy tìm đến các kênh hỗ trợ hợp pháp thay vì sa vào bẫy nợ của tín dụng đen.
Mời quý vị tiếp tục theo dõi An ninh và Đời sống để cập nhật thêm các bài viết về pháp luật, kỹ năng sống và cách phòng tránh rủi ro trong thời đại số. Đừng quên để lại bình luận, chia sẻ bài viết nếu thấy hữu ích, và ghé thăm thường xuyên website An ninh và Đời sống để không bỏ lỡ thông tin quan trọng.