Cho mượn xe gây tai nạn – tưởng chừng là chuyện nhỏ, nhưng hệ quả pháp lý lại không hề nhỏ. Bạn đã bao giờ tự hỏi, nếu người mượn xe gây tai nạn thì ai sẽ chịu trách nhiệm? Chủ xe có phải đền bù thiệt hại không? Có bị xử lý hình sự không? Bài viết của website An ninh và Đời sống sẽ giúp bạn giải đáp rõ ràng những khúc mắc đó. Hãy đọc kỹ để biết cách xử lý đúng luật, bảo vệ quyền lợi của mình và đừng quên để lại bình luận, chia sẻ bài viết cho người thân, bạn bè cùng biết.
Trách nhiệm dân sự trong trường hợp cho mượn xe gây tai nạn
Chủ xe có luôn phải chịu trách nhiệm?
Theo quy định tại Điều 601 Bộ luật Dân sự 2015, xe máy, ô tô là phương tiện giao thông cơ giới – thuộc loại “nguồn nguy hiểm cao độ”. Chủ sở hữu phương tiện có trách nhiệm bồi thường thiệt hại nếu gây tai nạn, trừ khi đã chuyển giao quyền sử dụng hợp pháp cho người khác.
Khi cho mượn xe gây tai nạn, người trực tiếp điều khiển xe – tức người mượn – sẽ là người chịu trách nhiệm bồi thường, nếu không có thỏa thuận nào khác giữa hai bên. Chủ xe không phải chịu trách nhiệm, nếu chứng minh được mình đã giao xe hợp pháp, không biết rõ hoặc không có lý do để biết rằng người mượn không đủ điều kiện điều khiển phương tiện.
Người điều khiển có trách nhiệm thế nào?
Điều 584 Bộ luật Dân sự 2015 quy định: người nào gây thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của người khác thì phải bồi thường, trừ khi thiệt hại do sự kiện bất khả kháng hoặc lỗi hoàn toàn thuộc về bên bị hại.
Trong thực tế, nếu bạn bè bạn mượn xe khi say rượu và gây tai nạn, rõ ràng lỗi thuộc về họ. Khi đó, họ – với tư cách là người trực tiếp điều khiển phương tiện – phải chịu toàn bộ trách nhiệm bồi thường. Chủ xe không liên đới, miễn là việc giao xe không vi phạm pháp luật.
Xem thêm: Mua Bán Bằng Giả Bị Xử Lý Thế Nào? Pháp Luật Nghiêm Minh!
Trách nhiệm hình sự khi cho mượn xe gây tai nạn
Khi nào chủ xe bị truy cứu trách nhiệm hình sự?
Vấn đề không còn là dân sự nếu bạn biết rõ người mượn không đủ điều kiện điều khiển xe (ví dụ: không có bằng lái, đang sử dụng rượu bia, ma túy, thuốc kích thích…) mà vẫn giao xe. Trường hợp này, bạn có thể bị xử lý hình sự theo khoản 76 Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017.
Nếu hành vi giao xe gây hậu quả nghiêm trọng, như gây chết người, thương tích nặng, hoặc thiệt hại tài sản lớn từ 100 triệu đồng trở lên, chủ xe sẽ bị xem xét trách nhiệm hình sự.
Mức phạt cụ thể theo từng mức độ
Một số mức phạt thường gặp trong các vụ cho mượn xe gây tai nạn:
- Làm chết người: chủ xe có thể bị phạt tù đến 3 năm
- Gây thiệt hại tài sản từ 500 triệu đến dưới 1,5 tỷ đồng: phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm
- Gây thiệt hại tài sản trên 1,5 tỷ đồng: phạt tù từ 2 năm đến 7 năm
- Ngoài ra, còn có thể bị phạt tiền bổ sung từ 10 đến 30 triệu đồng
Đây là những hậu quả không thể xem nhẹ. Vì vậy, trước khi cho ai mượn xe, bạn cần cân nhắc kỹ lưỡng.
Những yếu tố then chốt xác định trách nhiệm
Các yếu tố pháp lý cần xem xét
Việc cho mượn xe gây tai nạn ai chịu trách nhiệm sẽ phụ thuộc vào các yếu tố sau:
- Người điều khiển có lỗi hay không?
- Chủ xe có biết rõ người mượn không đủ điều kiện điều khiển xe không?
- Hai bên có thỏa thuận gì trước về trách nhiệm khi có tai nạn hay không?
Chỉ cần thiếu sự rõ ràng ở một trong ba điểm trên, người chủ xe có thể rơi vào tình huống rủi ro pháp lý.
Ví dụ thực tế dễ gặp
- Người mượn có bằng lái, tỉnh táo, gây tai nạn: người mượn chịu trách nhiệm
- Người mượn không có bằng lái, chủ xe biết vẫn giao xe: chủ xe có thể bị xử lý hình sự
- Cả hai không có thỏa thuận gì trước, người mượn say rượu: người mượn phải bồi thường, chủ xe không liên đới nếu không biết việc uống rượu
Mời các bạn xem video tại Kênh youtube An ninh và Đời sống:
Lời khuyên dành cho người cho mượn và người mượn xe
Nếu bạn là chủ xe
- Kiểm tra kỹ người mượn xe: có bằng lái không? có tỉnh táo không? có đang chịu ảnh hưởng của rượu, ma túy không?
- Hạn chế việc cho mượn xe nếu không cần thiết hoặc không thật sự tin tưởng người mượn
- Lập văn bản thỏa thuận về việc người mượn chịu hoàn toàn trách nhiệm nếu xảy ra tai nạn (viết tay cũng được), để làm căn cứ bảo vệ bạn sau này
Nếu bạn là người mượn xe
- Chấp hành luật giao thông nghiêm túc, tôn trọng tài sản của người khác
- Tuyệt đối không điều khiển xe khi đã uống rượu bia hoặc sử dụng chất kích thích
- Nếu gây tai nạn, phải chịu trách nhiệm dân sự và có thể là hình sự nếu hậu quả nghiêm trọng
Kết luận: Cẩn trọng để tránh rủi ro pháp lý
Qua bài viết trên, An ninh và Đời sống mong rằng bạn đọc đã hiểu rõ hơn về trách nhiệm pháp lý khi cho mượn xe gây tai nạn. Việc này tưởng chừng đơn giản nhưng nếu thiếu hiểu biết pháp luật và sự cẩn trọng, bạn rất dễ rơi vào rắc rối pháp lý nghiêm trọng.
Hãy là người có trách nhiệm với chính mình và cộng đồng. Cân nhắc kỹ trước khi cho ai đó mượn xe, đặc biệt là những phương tiện như xe máy, ô tô – bởi một quyết định thiếu suy nghĩ có thể khiến bạn trả giá bằng tài chính, danh dự, thậm chí là tự do.
Hãy chia sẻ bài viết này để người thân, bạn bè cùng biết. Đừng quên để lại bình luận nếu bạn còn điều gì băn khoăn, và theo dõi website An ninh và Đời sống để cập nhật thêm nhiều kiến thức pháp luật thiết thực mỗi ngày.