Trang chủ
Thủ tục giải quyết tranh chấp lao động cá nhân là vấn đề pháp lý mà rất nhiều người lao động và người sử dụng lao động quan tâm trong bối cảnh quan hệ lao động ngày càng đa dạng và phức tạp. Khi quyền lợi về tiền lương, hợp đồng, kỷ luật lao động hay chấm dứt việc làm bị xâm phạm, bạn sẽ làm gì để bảo vệ mình đúng luật? Liệu có phải lúc nào cũng cần ra Tòa án hay còn con đường nào khác hiệu quả hơn? Trình tự, thẩm quyền giải quyết được pháp luật quy định ra sao? Bài viết của website An ninh và Đời sống dưới đây sẽ phân tích đầy đủ, rõ ràng, giúp bạn nắm chắc quy định, hiểu đúng và làm đúng, mời bạn đọc tiếp, để lại bình luận trao đổi và chia sẻ bài viết đến những người đang cần.
Khái quát chung về tranh chấp lao động cá nhân
Tranh chấp lao động cá nhân là gì
Theo Bộ luật Lao động năm 2019, tranh chấp lao động cá nhân là những mâu thuẫn, bất đồng về quyền, nghĩa vụ và lợi ích phát sinh giữa người lao động và người sử dụng lao động trong quá trình xác lập, thực hiện hoặc chấm dứt quan hệ lao động. Đây là dạng tranh chấp phổ biến nhất hiện nay, thường liên quan trực tiếp đến đời sống, thu nhập và việc làm của người lao động.
Các tranh chấp thường gặp bao gồm tranh chấp về tiền lương, thời giờ làm việc, nghỉ ngơi, bảo hiểm xã hội, xử lý kỷ luật lao động, sa thải, đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, trợ cấp thôi việc, bồi thường thiệt hại… Nếu không được giải quyết đúng thủ tục giải quyết tranh chấp lao động cá nhân, mâu thuẫn có thể kéo dài, gây thiệt hại cho cả hai bên và ảnh hưởng đến trật tự xã hội.
Nguyên tắc giải quyết tranh chấp lao động cá nhân
Pháp luật lao động Việt Nam đề cao tinh thần đối thoại, hòa giải và tôn trọng thỏa thuận. Việc giải quyết tranh chấp lao động cá nhân phải tuân thủ các nguyên tắc cơ bản sau:
Tôn trọng quyền tự định đoạt của các bên thông qua thương lượng, thỏa thuận.
Ưu tiên giải quyết bằng hòa giải, trọng tài trên cơ sở bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của các bên và lợi ích chung của xã hội.
Bảo đảm công khai, minh bạch, khách quan, kịp thời, nhanh chóng và đúng pháp luật.
Bảo đảm sự tham gia của đại diện hợp pháp của người lao động và người sử dụng lao động khi cần thiết.
Chỉ tiến hành giải quyết khi có yêu cầu của bên tranh chấp hoặc theo đề nghị của cơ quan có thẩm quyền và được các bên đồng ý.
Đặc biệt, trong thời gian tranh chấp đang được cơ quan có thẩm quyền giải quyết, không bên nào được tự ý có hành vi đơn phương gây bất lợi cho bên còn lại. Đây là nguyên tắc quan trọng nhằm giữ ổn định quan hệ lao động.
Xem thêm: Kinh Nghiệm Thuê Xe Tự Lái: Về Quê An Toàn!
Hoạt Động Mua Bán Tài Sản Mã Hóa: Bẫy “Chợ Đen”!
Thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động cá nhân
Các cơ quan có thẩm quyền
Theo quy định hiện hành, thủ tục giải quyết tranh chấp lao động cá nhân được thực hiện thông qua ba chủ thể có thẩm quyền:
Hòa giải viên lao động.
Hội đồng trọng tài lao động.
Tòa án nhân dân.
Tùy từng loại tranh chấp, tính chất vụ việc và sự lựa chọn của các bên, việc giải quyết có thể bắt đầu từ hòa giải hoặc trực tiếp tại Tòa án theo đúng quy định của pháp luật.
Vai trò của từng chủ thể
Hòa giải viên lao động đóng vai trò trung gian, hỗ trợ các bên thương lượng, tháo gỡ mâu thuẫn ngay từ đầu, giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và giữ gìn quan hệ lao động.
Hội đồng trọng tài lao động là cơ chế giải quyết tranh chấp trên cơ sở đồng thuận, mang tính chuyên môn, linh hoạt.
Tòa án nhân dân là cơ quan xét xử, giải quyết cuối cùng, bảo đảm tính cưỡng chế thi hành theo pháp luật.
Trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp lao động cá nhân theo quy định
Thủ tục hòa giải tranh chấp lao động cá nhân
Theo Bộ luật Lao động 2019, phần lớn các tranh chấp lao động cá nhân bắt buộc phải qua thủ tục hòa giải trước khi yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động hoặc Tòa án giải quyết. Đây là bước quan trọng trong thủ tục giải quyết tranh chấp lao động cá nhân.
Tuy nhiên, pháp luật quy định 06 trường hợp không bắt buộc hòa giải, bao gồm:
Tranh chấp về xử lý kỷ luật lao động theo hình thức sa thải hoặc đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động.
Tranh chấp về bồi thường thiệt hại, trợ cấp khi chấm dứt hợp đồng lao động.
Tranh chấp giữa người giúp việc gia đình với người sử dụng lao động.
Tranh chấp về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.
Tranh chấp về bồi thường thiệt hại giữa người lao động với doanh nghiệp đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.
Tranh chấp giữa người lao động thuê lại với người sử dụng lao động thuê lại.
Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận được yêu cầu, hòa giải viên lao động phải tiến hành và kết thúc việc hòa giải. Phiên hòa giải phải có mặt các bên tranh chấp hoặc người được ủy quyền hợp pháp.
Kết quả hòa giải được lập thành biên bản, gồm hai trường hợp: hòa giải thành hoặc hòa giải không thành. Biên bản này là căn cứ quan trọng để tiếp tục thực hiện các bước tiếp theo trong thủ tục giải quyết tranh chấp lao động cá nhân.
Giải quyết tranh chấp lao động cá nhân bằng trọng tài lao động
Sau khi hòa giải không thành, hoặc đối với các tranh chấp không bắt buộc hòa giải, các bên có thể lựa chọn yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động giải quyết nếu có sự đồng thuận.
Khi đã lựa chọn trọng tài lao động, các bên không được đồng thời yêu cầu Tòa án giải quyết, trừ các trường hợp:
Ban trọng tài không được thành lập trong thời hạn luật định.
Hết thời hạn 30 ngày kể từ ngày thành lập mà Ban trọng tài không ra quyết định.
Một trong các bên không thi hành quyết định của Ban trọng tài.
Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày được thành lập, Ban trọng tài lao động phải ra quyết định giải quyết tranh chấp và gửi cho các bên. Quyết định này có giá trị bắt buộc thi hành nếu các bên không có khiếu kiện tiếp theo theo đúng thủ tục giải quyết tranh chấp lao động cá nhân.
Giải quyết tranh chấp lao động cá nhân tại Tòa án nhân dân
Tòa án nhân dân là cơ quan giải quyết cuối cùng và có thẩm quyền xét xử các tranh chấp lao động cá nhân theo quy định của pháp luật tố tụng dân sự.
Người lao động hoặc người sử dụng lao động có quyền khởi kiện trực tiếp ra Tòa án trong các trường hợp:
Tranh chấp thuộc diện không bắt buộc hòa giải.
Hòa giải không thành.
Hết thời hạn hòa giải mà hòa giải viên không tiến hành hòa giải.
Ban trọng tài lao động không được thành lập hoặc không ra quyết định đúng hạn.
Quyết định của Ban trọng tài lao động không được thi hành.
Thủ tục tại Tòa án được thực hiện theo trình tự chặt chẽ, bảo đảm quyền tranh tụng, quyền chứng minh và quyền được bảo vệ hợp pháp của các bên trong thủ tục giải quyết tranh chấp lao động cá nhân.
Mời các bạn xem video tại Kênh youtube An ninh và Đời sống:
Một số lưu ý quan trọng khi giải quyết tranh chấp lao động cá nhân
Người lao động cần thu thập đầy đủ hợp đồng lao động, bảng lương, quyết định kỷ luật, các chứng cứ liên quan để bảo vệ quyền lợi.
Người sử dụng lao động cần tuân thủ đúng quy định pháp luật, tránh xử lý cảm tính, thiếu căn cứ.
Luôn ưu tiên đối thoại, thương lượng trên tinh thần thiện chí, đúng pháp luật.
Nắm rõ trình tự, thời hạn trong thủ tục giải quyết tranh chấp lao động cá nhân để tránh mất quyền khởi kiện.
Việc hiểu đúng và làm đúng không chỉ bảo vệ quyền lợi cá nhân mà còn góp phần xây dựng quan hệ lao động ổn định, hài hòa, tiến bộ.
Hy vọng bài viết trên của website An ninh và Đời sống đã giúp bạn hiểu rõ toàn bộ thủ tục giải quyết tranh chấp lao động cá nhân, từ nguyên tắc, thẩm quyền đến trình tự thực hiện theo đúng quy định pháp luật hiện hành. Nếu bạn còn băn khoăn hoặc gặp tình huống cụ thể cần trao đổi, hãy mạnh dạn để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm và rõ ràng. Đừng quên chia sẻ bài viết để lan tỏa kiến thức pháp luật hữu ích và theo dõi An ninh và Đời sống để cập nhật thêm nhiều nội dung thiết thực, phục vụ trực tiếp cho đời sống và công việc hằng ngày của bạn.
Chat với tư vấn viên
Gọi ngay