Lừa dối khách hàng là hành vi vi phạm pháp luật, có thể bị xử lý hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự tùy mức độ. Nhưng như thế nào thì bị coi là lừa dối khách hàng? Mức phạt cụ thể ra sao? Những hành vi nào trong kinh doanh, đặc biệt trong bất động sản, bảo hiểm, dịch vụ có thể bị xử lý? Bài viết dưới đây của website An ninh và Đời sống sẽ giúp quý vị hiểu rõ cấu thành tội phạm, các quy định pháp luật liên quan và hình thức xử lý đối với hành vi lừa dối trong kinh doanh. Mời quý vị đọc tiếp, đừng quên để lại bình luận, chia sẻ bài viết và theo dõi website để cập nhật thêm nhiều nội dung pháp luật thiết thực.
Hành vi lừa dối khách hàng là gì?
Khái niệm theo quy định pháp luật
Theo Điều 198 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), lừa dối khách hàng là hành vi sử dụng các thủ đoạn gian dối như cân đong đo đếm sai, tráo đổi hàng hóa, hoặc hành vi gian dối khác nhằm chiếm đoạt tài sản, trục lợi bất chính từ khách hàng.
Hành vi cụ thể được coi là lừa dối khách hàng
- Cân thiếu, đong thiếu, đo sai trong giao dịch mua bán.
- Giao hàng kém chất lượng nhưng nói dối là hàng cao cấp.
- Tính tiền sai, cố ý làm sai lệch hóa đơn để khách hàng trả nhiều hơn.
- Che giấu thông tin pháp lý trong giao dịch bất động sản, bảo hiểm.
- Cung cấp dịch vụ khác với cam kết ban đầu, gây hiểu lầm cho khách hàng.
Những thủ đoạn này đều nhằm mục đích trục lợi, làm thiệt hại cho khách hàng về tài sản, quyền lợi.
Xem thêm: Cho Mượn Xe Gây Tai Nạn Ai Chịu Trách Nhiệm? Giải Đáp Chi Tiết
Cấu thành tội lừa dối khách hàng theo pháp luật
Khách thể của tội phạm
Hành vi lừa dối khách hàng xâm phạm đến quyền lợi hợp pháp của người tiêu dùng và trật tự quản lý kinh tế, làm giảm uy tín của các doanh nghiệp kinh doanh chân chính.
Mặt khách quan
Hành vi gian dối phải diễn ra trong quá trình mua bán, cung cấp dịch vụ. Điểm đặc biệt là hành vi này khiến khách hàng hiểu sai về chất lượng, số lượng, giá trị hàng hóa hoặc dịch vụ nhận được.
Ví dụ: Bán hàng giả nhưng nói là hàng thật, cung cấp thông tin sai lệch trong hợp đồng bảo hiểm, che giấu rủi ro khi bán bất động sản…
Hậu quả xảy ra
Pháp luật quy định hành vi được coi là phạm tội khi:
- Gây thiệt hại cho khách hàng từ 5 triệu đồng trở lên;
- Hoặc người vi phạm đã bị xử phạt hành chính hoặc kết án về hành vi này mà chưa được xóa án tích và vẫn tiếp tục vi phạm.
Mặt chủ quan và chủ thể
- Người phạm tội phải có lỗi cố ý, nhận thức rõ hành vi gian dối là trái pháp luật nhưng vẫn cố tình thực hiện.
- Người phạm tội từ 16 tuổi trở lên, có đầy đủ năng lực hành vi dân sự.
Hình thức xử lý đối với hành vi lừa dối khách hàng
Truy cứu trách nhiệm hình sự
Khung 1: Hành vi ít nghiêm trọng
Theo Khoản 1 Điều 198 Bộ luật Hình sự:
- Phạt cảnh cáo;
- Hoặc phạt tiền từ 10 triệu đến 100 triệu đồng;
- Hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm.
Áp dụng khi hành vi trục lợi từ 5 triệu đến dưới 50 triệu đồng hoặc người vi phạm tái phạm chưa xóa án tích.
Khung 2: Hành vi nghiêm trọng
Khi có tình tiết tăng nặng như:
- Có tổ chức, có tính chất chuyên nghiệp;
- Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt;
- Trục lợi từ 50 triệu đồng trở lên;
Người phạm tội bị:
- Phạt tiền từ 100 triệu đến 500 triệu đồng;
- Hoặc phạt tù từ 1 đến 5 năm.
Ngoài ra, có thể bị phạt bổ sung:
- Phạt tiền từ 20 triệu đến 100 triệu đồng;
- Cấm hành nghề hoặc đảm nhiệm chức vụ từ 1 đến 5 năm.
Xử phạt hành chính nếu chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm
Theo Nghị định 98/2020/NĐ-CP
Trường hợp hành vi lừa dối khách hàng chưa đến mức truy cứu hình sự thì sẽ bị xử phạt hành chính:
- Phạt tiền từ 500.000 đồng đến 20 triệu đồng, tùy tính chất mức độ.
- Tái phạm hoặc vi phạm nhiều lần có thể:
- Bị tước giấy phép kinh doanh từ 1 đến 3 tháng;
- Đình chỉ hoạt động có thời hạn.
Ngoài ra, còn bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả:
- Thu hồi hàng hóa không đảm bảo chất lượng;
- Buộc nộp lại số tiền trục lợi bất chính từ hành vi vi phạm.
Mời các bạn xem video tại Kênh youtube An ninh và Đời sống:
Thực tiễn xử lý các hành vi gian dối trong kinh doanh
Hiện nay, nhiều vụ việc điển hình đã bị khởi tố. Đơn cử như vụ việc xảy ra tại Công ty LDG, khi cung cấp thông tin sai lệch về pháp lý bất động sản, gây thiệt hại cho hàng loạt khách hàng. Đây là minh chứng rõ ràng cho việc pháp luật không dung thứ cho các hành vi lừa dối khách hàng, dù bằng bất kỳ hình thức nào.
Tuy nhiên, điểm cần lưu ý là chỉ cá nhân mới bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Hiện nay, pháp nhân thương mại chưa bị xử lý hình sự về hành vi này, mà chủ yếu bị xử phạt hành chính.
Lừa dối khách hàng: Mối nguy cho cả thị trường và người tiêu dùng
Hành vi lừa dối khách hàng không chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng mà còn gây rối loạn môi trường kinh doanh, làm giảm niềm tin vào thị trường.
Chính vì vậy, việc xử lý nghiêm các hành vi gian dối là cần thiết để:
- Bảo vệ người tiêu dùng;
- Đảm bảo cạnh tranh lành mạnh;
- Tăng cường minh bạch trong kinh doanh;
- Góp phần xây dựng môi trường pháp lý ổn định và an toàn.
Kết luận
Qua bài viết này, website An ninh và Đời sống hy vọng đã giúp quý vị hiểu rõ hơn về các hành vi lừa dối khách hàng, cấu thành tội phạm, cũng như các hình thức xử lý theo pháp luật hiện hành. Chúng tôi kêu gọi cộng đồng cùng nâng cao ý thức pháp luật, không tiếp tay cho các hành vi gian dối, và mạnh dạn tố giác khi phát hiện vi phạm.
Hãy theo dõi website An ninh và Đời sống để tiếp tục cập nhật nhiều nội dung pháp luật thiết thực khác. Đừng quên để lại bình luận, chia sẻ bài viết tới cộng đồng để lan tỏa hiểu biết pháp lý, vì một xã hội công bằng, minh bạch và an toàn.