Đơn Vị Hành Chính Cấp Xã là nền tảng căn bản trong bộ máy quản lý nhà nước, nhưng liệu việc sắp xếp lại có thật sự mang đến hiệu quả như mong đợi? Làm thế nào để cải cách nhưng vẫn giữ được sự ổn định và phục vụ tốt cho người dân? Những thay đổi gì sẽ diễn ra và tiêu chuẩn nào được áp dụng? Hãy cùng An ninh Và Đời sống tìm hiểu cụ thể về những điểm nổi bật trong Đề án mới của Chính phủ. Mời bạn đọc theo dõi bài viết, chia sẻ quan điểm, để lại bình luận bên dưới và đừng quên truy cập thường xuyên website An ninh Và Đời sống để cập nhật các thông tin pháp luật và chính sách mới nhất.
Đổi Mới Tổ Chức – Nâng Cao Hiệu Quả Hoạt Động Của Đơn Vị Hành Chính Cấp Xã
Quyết định quan trọng từ Chính phủ
Ngày 14 tháng 4 năm 2025, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 759/QĐ-TTg, phê duyệt Đề án sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp xã. Đây là bước đi chiến lược nhằm tinh gọn bộ máy hành chính, giảm số lượng xã, phường không cần thiết, qua đó tăng hiệu quả quản lý và phục vụ người dân tốt hơn.
Từ khóa chính đơn vị hành chính cấp xã đã được nhắc đến như một trọng tâm của cải cách lần này, phản ánh quyết tâm lớn của Chính phủ trong việc xây dựng bộ máy gọn nhẹ, sát dân, gần dân và vì dân.
Mục tiêu chính của Đề án sắp xếp
Mục tiêu trọng tâm là giảm số lượng đơn vị hành chính cấp xã khoảng 60 – 70% so với hiện tại. Việc cắt giảm này không đơn thuần chỉ để giảm con số, mà là để xây dựng các xã, phường có quy mô dân số hợp lý hơn, diện tích phù hợp hơn và điều hành hiệu quả hơn.
Các đơn vị mới sẽ được tổ chức lại một cách khoa học, có tính đến điều kiện tự nhiên, lịch sử, văn hóa và đặc biệt là khả năng tiếp cận dịch vụ công của người dân.
Xem thêm: Bộ Máy Cấp Xã Sau Sáp Nhập: Những Thay Đổi Quan Trọng
Các Nguyên Tắc Và Tiêu Chuẩn Mới Khi Sắp Xếp Đơn Vị Hành Chính Cấp Xã
Bỏ cấp trung gian, hình thành đơn vị mới
Một điểm đột phá trong Đề án là việc bỏ cấp trung gian (cấp huyện) trong một số trường hợp và thành lập ba loại đơn vị hành chính cấp xã: xã, phường và đặc khu. Mô hình đặc khu sẽ được triển khai tại các huyện đảo có đặc điểm địa lý, kinh tế, quốc phòng quan trọng.
11 huyện đảo như Vân Đồn, Cô Tô, Cát Hải, Trường Sa, Hoàng Sa, Phú Quý, Kiên Hải, Bạch Long Vĩ, Cồn Cỏ, Lý Sơn và Côn Đảo sẽ được chuyển thành các đặc khu trực thuộc tỉnh. Ngoài ra, thành phố Phú Quốc sẽ có hai đặc khu là Phú Quốc và Thổ Châu, trong đó xã Thổ Châu sẽ tách thành huyện riêng biệt.
Tiêu chuẩn diện tích và quy mô dân số
Một trong những nội dung cốt lõi trong việc cải cách đơn vị hành chính cấp xã là việc thiết lập các tiêu chuẩn bắt buộc về diện tích và dân số. Mỗi loại đơn vị có các mốc cụ thể:
- Xã miền núi: phải đạt tiêu chuẩn tối thiểu về diện tích tự nhiên và dân số theo quy định hiện hành.
- Phường thuộc thành phố trực thuộc trung ương: quy mô dân số tối thiểu là 45.000 người.
- Phường thuộc tỉnh miền núi: dân số phải từ 15.000 người trở lên.
Tuy nhiên, trong trường hợp sáp nhập từ ba đơn vị trở lên để thành lập xã mới, có thể không cần xét đến các tiêu chí trên nếu việc sáp nhập là cần thiết và hợp lý.
Mời các bạn xem video tại Kênh youtube An ninh và Đời sống:
Những Trường Hợp Ngoại Lệ Và Tính Đặc Thù
Không sắp xếp đối với các vùng đặc biệt
Đề án cũng xác định rõ không bắt buộc sắp xếp lại các đơn vị hành chính cấp xã có vị trí biệt lập, khó kết nối giao thông, hoặc có vai trò quan trọng với quốc phòng, an ninh. Các khu vực này cần được giữ nguyên để đảm bảo ổn định chính trị, an toàn quốc phòng và quyền lợi của người dân.
Việc giữ lại các xã có vị trí chiến lược thể hiện tầm nhìn tổng thể, không cứng nhắc máy móc, mà linh hoạt, có trọng tâm, trọng điểm trong tổ chức bộ máy.
Vai trò giám sát và điều chỉnh của Quốc hội
Trong những trường hợp đặc biệt khi một đơn vị hành chính cấp xã sau khi sắp xếp không đủ điều kiện về dân số hoặc diện tích theo quy chuẩn, Chính phủ sẽ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội để xem xét quyết định. Điều này đảm bảo sự minh bạch, giám sát chặt chẽ và không làm tổn hại đến lợi ích cộng đồng.
Kỳ Vọng Vào Một Bộ Máy Quản Lý Gần Dân, Vì Dân
Giảm phân tán, tăng hiệu quả điều hành
Việc tổ chức lại đơn vị hành chính cấp xã giúp giảm bớt sự phân tán trong quản lý, đặc biệt tại các khu vực có quy mô nhỏ nhưng bộ máy lại cồng kềnh. Sau khi sắp xếp, chính quyền sẽ tập trung hơn, có nguồn lực đủ mạnh để xử lý các công việc hành chính nhanh chóng, chính xác và hiệu quả hơn.
Góp phần xây dựng cộng đồng phát triển bền vững
Đơn vị mới sau khi sắp xếp sẽ là những xã, phường có đủ tiềm năng phát triển kinh tế, xã hội, giáo dục và hạ tầng. Qua đó, Đề án kỳ vọng tạo ra sự đồng đều trong phát triển giữa các vùng miền, giảm chênh lệch giữa thành thị và nông thôn.
Kết luận:
Việc sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp xã là một bước cải cách lớn, đòi hỏi sự vào cuộc nghiêm túc của chính quyền các cấp và sự đồng thuận của người dân. Mặc dù còn nhiều ý kiến khác nhau, nhưng nếu thực hiện đúng nguyên tắc, đúng lộ trình, cải cách này chắc chắn sẽ mang lại hiệu quả lâu dài.
Hãy tiếp tục theo dõi An ninh Và Đời sống để cập nhật các thông tin mới nhất về chính sách pháp luật và quản lý nhà nước. Đừng quên để lại bình luận, chia sẻ bài viết đến mọi người xung quanh và đóng góp ý kiến để cùng nhau xây dựng một hệ thống hành chính công bằng, hiệu quả, phục vụ nhân dân./.