Đa cấp biến tướng là một hình thức lừa đảo ngày càng phổ biến, núp bóng dưới vỏ bọc kinh doanh hợp pháp, khiến nhiều người sập bẫy mà không hề hay biết. Bạn đã từng nghe đến những lời mời gọi như “chỉ cần đầu tư một lần, tiền sẽ tự đẻ ra”? Bạn có từng bị rủ rê tham gia vào mô hình “kinh doanh online toàn cầu”, “cách mạng tài chính” đầy hấp dẫn? Hãy tỉnh táo! Bài viết trên website An ninh và Đời sống sẽ giúp bạn hiểu rõ bản chất của đa cấp biến tướng, nhận diện các chiêu trò lừa đảo, và trang bị kiến thức pháp luật để tự bảo vệ mình. Hãy đọc tiếp, để lại bình luận nếu bạn từng gặp tình huống tương tự, chia sẻ bài viết để lan tỏa cảnh báo đến cộng đồng, và đừng quên theo dõi website An ninh và Đời sống để cập nhật thông tin pháp luật hữu ích mỗi ngày.
Nhận diện chiêu trò của đa cấp biến tướng
Đa cấp biến tướng là gì?
Đa cấp biến tướng là hình thức lợi dụng mô hình bán hàng đa cấp hợp pháp để thực hiện hành vi lừa đảo, trục lợi bất chính. Theo Nghị định 40/2018/NĐ-CP, bán hàng đa cấp là phương thức kinh doanh sử dụng mạng lưới nhiều người tham gia, trong đó người tham gia được hưởng hoa hồng từ kết quả kinh doanh của mình và người khác trong mạng lưới. Tuy nhiên, nếu mô hình này bị biến tướng để huy động tiền, chi trả hoa hồng bằng cách lôi kéo người tham gia mới thay vì bán sản phẩm thật thì đó là đa cấp biến tướng – một hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng.
Những dấu hiệu điển hình của đa cấp biến tướng
Dưới đây là những dấu hiệu dễ nhận thấy của đa cấp biến tướng:
- Bắt buộc người tham gia phải nộp khoản tiền lớn ban đầu dưới dạng “phí gia nhập”, “phí đầu tư”, “phí đăng ký”.
- Hứa hẹn lợi nhuận cao một cách phi lý như “không làm gì cũng có tiền”, “kiếm hàng chục triệu mỗi tháng sau vài tuần”.
- Không tập trung bán sản phẩm thật, mà chủ yếu kiếm hoa hồng từ việc tuyển người mới.
- Sản phẩm có giá cao bất thường, chất lượng không rõ ràng hoặc khó kiểm chứng.
- Sử dụng ngôn ngữ hào nhoáng như “kinh doanh 4.0”, “đầu tư toàn cầu”, “cách mạng tài chính” để tạo lòng tin.
- Thiếu địa chỉ rõ ràng, văn phòng đại diện mập mờ, hợp đồng và hệ thống thanh toán không minh bạch.
Hầu hết các mô hình này đều có điểm chung là đánh vào lòng tham và sự thiếu hiểu biết của người tham gia để lôi kéo và chiếm đoạt tài sản.
Xem thêm: Ná Cao Su Bắn Bi Gây Thương Tích: Hàng Xóm Suýt Mất Mạng
Hành vi bị cấm trong hoạt động bán hàng đa cấp
06 hành vi bị nghiêm cấm theo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng
Pháp luật Việt Nam đã có quy định rất rõ ràng về những hành vi bị cấm trong bán hàng đa cấp nhằm ngăn chặn đa cấp biến tướng. Cụ thể, theo Điều 10 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023, các hành vi sau bị nghiêm cấm:
- Yêu cầu người khác nộp tiền, đặt cọc hoặc mua hàng hóa để tham gia mạng lưới đa cấp.
- Cung cấp thông tin sai lệch hoặc gây hiểu lầm cho người tiêu dùng và người tham gia.
- Tổ chức hoạt động đa cấp khi chưa được cấp giấy chứng nhận.
- Áp dụng mô hình đa cấp đối với dịch vụ hoặc sản phẩm không thuộc phạm vi cho phép.
- Xây dựng hệ thống người tham gia mà không dựa trên giao dịch hàng hóa thực tế.
- Thực hiện các hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản theo quy định của pháp luật.
Các hành vi trên không chỉ vi phạm hành chính mà còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây thiệt hại lớn cho người tham gia.
Cảnh báo và hậu quả pháp lý
Khi bị phát hiện, tổ chức hoạt động đa cấp biến tướng có thể bị xử phạt hàng trăm triệu đồng, tịch thu tài sản, thậm chí cá nhân cầm đầu còn có thể bị phạt tù. Nhiều người nhẹ dạ cả tin, sau khi bỏ ra hàng chục triệu đồng “đầu tư”, không những không có lợi nhuận mà còn mất trắng tài sản. Đây là bài học đắt giá cho việc thiếu hiểu biết pháp luật và cả tin vào lời hứa “đổi đời nhanh chóng”.
Mời các bạn xem video tại Kênh youtube An ninh và Đời sống:
Làm thế nào để phân biệt mô hình đa cấp hợp pháp?
Điều kiện để được cấp phép hoạt động bán hàng đa cấp
Không phải mô hình bán hàng đa cấp nào cũng là lừa đảo. Pháp luật vẫn cho phép hoạt động bán hàng đa cấp hợp pháp nếu đáp ứng đủ các điều kiện sau đây, theo Điều 7 Nghị định 40/2018/NĐ-CP (đã được sửa đổi bổ sung bởi Nghị định 18/2023/NĐ-CP):
- Doanh nghiệp phải được thành lập hợp pháp tại Việt Nam, có vốn điều lệ từ 10 tỷ đồng trở lên.
- Người đại diện pháp luật, cổ đông và thành viên công ty không được từng giữ vị trí quản lý tại doanh nghiệp bị thu hồi giấy phép bán hàng đa cấp.
- Phải xây dựng hợp đồng mẫu, quy tắc hoạt động, chính sách trả thưởng rõ ràng, minh bạch.
- Có hệ thống công nghệ thông tin để quản lý mạng lưới, có trang thông tin điện tử công khai.
- Phải ký quỹ tại ngân hàng thương mại để đảm bảo quyền lợi người tham gia trong trường hợp có rủi ro.
- Có hệ thống tiếp nhận, xử lý khiếu nại minh bạch, có thông tin liên lạc rõ ràng.
- Trường hợp có vốn nước ngoài, nhà đầu tư phải có ít nhất 3 năm hoạt động thực tế trong lĩnh vực bán hàng đa cấp tại nước ngoài.
Quy trình đăng ký và kiểm soát từ cơ quan chức năng
Để được phép hoạt động, doanh nghiệp phải nộp hồ sơ đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp và được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận. Mọi thông tin cung cấp phải trung thực, chính xác, và sẽ bị kiểm tra, giám sát định kỳ. Đây là điểm mấu chốt giúp người tiêu dùng phân biệt rõ ràng giữa mô hình hợp pháp và đa cấp biến tướng.
Đừng để bị đánh lừa bởi giấc mơ làm giàu
Đa cấp biến tướng là mối đe dọa tiềm ẩn dưới vỏ bọc hiện đại, tinh vi và khó lường. Nhiều người vì thiếu thông tin và kiến thức pháp luật nên bị rơi vào bẫy một cách dễ dàng. Cách tốt nhất để tự bảo vệ bản thân và người thân là luôn tỉnh táo, tìm hiểu kỹ trước khi tham gia bất kỳ mô hình nào, và tuyệt đối không để lòng tham che mờ lý trí.
Không phải mô hình đa cấp nào cũng xấu – nếu được thực hiện đúng quy định, minh bạch và có sản phẩm thật, mô hình đa cấp có thể là một kênh phân phối hiệu quả. Nhưng khi nó bị biến tướng và hoạt động trái phép, pháp luật cần vào cuộc để xử lý nghiêm minh.
An ninh và Đời sống hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn nhận diện rõ ràng bản chất của đa cấp biến tướng, tránh xa những lời mời gọi hấp dẫn nhưng mập mờ. Hãy chia sẻ bài viết để lan tỏa kiến thức, giúp cộng đồng nâng cao cảnh giác. Đừng quên để lại bình luận nếu bạn có câu hỏi hoặc kinh nghiệm từng gặp phải, và theo dõi website An ninh và Đời sống để tiếp tục đồng hành cùng bạn trong việc hiểu đúng, sống an toàn, và bảo vệ cộng đồng.